TTXVN 31/12/2017 12:51 |
Hà Nội (TTXVN 31/12)--
Sau khi nhậm chức, Tổng thống Philippines Duterte đã điều chỉnh tương đối mạnh mẽ chính sách đối với Trung Quốc và đối với Mỹ, đặc biệt trong vấn đề Biển Đông, vốn khá nhạy cảm sau khi Tòa Trọng tài ở Lahaye vào tháng 7/2016 ra phán quyết ủng hộ Manila trong vụ kiện Bắc Kinh về những tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. Bài phân tích của các chuyên gia trên tạp chí The Diplomat đã làm sáng tỏ vấn đề này.
Các chuyên gia nhận định về chính sách đối với Trung Quốc, ông Duterte có vẻ đã thay đổi xu thế của chính quyền tiền nhiệm vốn liên tục chỉ trích Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông. Khi Tòa Trọng tài quốc tế về vấn đề Biển Đông đưa ra phán quyết cuối cùng đối với những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông, các nước như Mỹ, Nhật Bản, Australia … đều ủng hộ, cho rằng Bắc Kinh phải tôn trọng luật pháp quốc tế cũng như phán quyết của tòa trong vấn đề này. Tuy nhiên, điều bất ngờ là Tổng thống Philippines Duterte nhiều lần nói với phương tiện truyền thông ông không muốn dùng phán quyết của Tòa Trọng tài để tăng thêm áp lực cho Trung Quốc, và Manila sẽ gác lại phán quyết của Tòa Trọng tài. Đồng thời, ông Duterte cũng liên tục thể hiện mong muốn hợp tác với Trung Quốc. Tháng 8/2016, Tổng thống Duterte cử cựu Tổng thống Philippines Fidel Ramos làm đặc phái viên đến thăm Hong Kong, thực hiện sự phá băng trong quan hệ Trung Quốc-Philippines.
Sau khi lên nhậm chức, Tổng thống Philippines Duterte cũng tiến hành chuyến thăm cấp nhà nước ra nước ngoài đầu tiên ngoài Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đó là Trung Quốc. Những tuyên bố được phát đi sau cuộc gặp cấp cao Trung Quốc- Philippines cho thất trong chuyến thăm này, hai bên đạt được nhận thức chung quan trọng trong vấn đề Biển Đông, là quyết định không làm cho vấn đề Biển Đông ràng buộc quan hệ song phương. Theo đó, Trung Quốc và Philippines tái khẳng định vấn đề tranh chấp không phải là toàn bộ của quan hệ song phương, đồng thời đã xác định con đường giải quyết tranh chấp Biển Đông. Tuyên bố nói rằng hai nước nhấn mạnh không sử dụng vũ lực hoặc dùng vũ lực để đe dọa lẫn nhau, mà sẽ do các quốc gia chủ quyền có liên quan trực tiếp tiến hành đàm phán, và sẽ bắt đầu thảo luận khả năng xây dựng cơ chế đàm phán song phương. Đồng thời, Trung Quốc và Philippines cũng tuyên bố phải giữ sự kiềm chế trong việc sử dụng các hành động ở Biển Đông. Hai nước lấy hình thức tuyên bố chung để xác nhận thành quả nêu trên. Tháng 5/2017, Hội nghị lần thứ nhất cơ chế đàm phán song phương Trung Quốc-Philippines về vấn đề Biển Đông được tổ chức tại Quý Dương (Trung Quốc), đã thực hiện tinh thần của nhận thức chung mà lãnh đạo hai nước đạt được tháng 10/2016, xây dựng diễn đàn đối thoại mang tính cơ chế về các vấn đề liên quan đến Biển Đông giữa hai nước.
Về chính sách đối với Mỹ, Chính quyền Tổng thống Duterte thay đổi xu hướng của Chính quyền người tiền nhiệm Aquino vốn coi trọng quan hệ đồng minh Mỹ-Philippines. Thậm chí Chính quyền Tổng thống Duterte còn đánh giá lại hiện trạng hợp tác an ninh Mỹ-Philippines, sau đó có những điều chỉnh rõ ràng. Cũng cần nhắc lại rằng quan hệ Mỹ - Philippines sau khi ông Duterte nhậm chức cũng nhanh chóng trở nên căng thẳng sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama từng phê phán Tổng thống Duterte liên quan tới chiến dịch bài trừ ma túy ở Philippines, và vì vấn đề này tạm ngừng viện trợ cho Philippines, khiến cho Manila phản ứng rất quyết liệt./.